Çocuklarda Bağırsak Enfeksiyonu ve İshal

Çocuklarda yoğun olarak karşılaştığımız sağlık problemlerinden biri ishallerdir. Özellikle kusma ve ishalin birlikte görüldüğü bağırsak enfeksiyonu aileleri oldukça endişelendirir. Sıklıkla 5 yaş ve altı çocuklarda gördüğümüz bu durum yaz aylarında daha çok olmakla birlikte her mevsim çocuklarımızın canını yakabilmektedir.

Çocuğumuz ne kadar küçükse bağırsak enfeksiyonunun riskleri de o derecede yükselir. İshal ve kusmaya bağlı olarak vücudun su kaybı vücuda zarar verecek şekilde (dehidratasyon) artar. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde bu durum daha hızlı ilerler.

Çocuklarda bağırsak enfeksiyonu ve ishal konusunu ayrıntılarıyla inceledik.

Belirtiler

• İshal
• Sulu, sümüksü dışkı
• Dışkılama sıklığında artış ama miktarında azalış
• Kanla karışık dışkı
• Kusma
• Karın ağrısı
• Huzursuzluk

Çocuklarda Bağırsak Enfeksiyonu Nedenleri

• Bağırsak enfeksiyonu farklı virüslerden kaynaklı gelişebilir. Bunlardan en yaygını rotavirüsüdür. Rotavirüsü çocuklukla görülen akut ishalin en yaygın sebebidir. Gelişmekte olan ülkeleri kapsayan bir araştırmaya göre bağırsak enfeksiyonlarının yarısı Rotavirüsü kaynaklıdır. Bu sebeple bebeklik döneminde rotavirüs aşısı yaptırılması önerilir.
• Tarihi geçmiş, kirlenmiş veya üzerine bakteri bulaşmış gıdalar da bağırsak enfeksiyonuna neden olabilir. Bu bakterilerden biri Clostridium difficile isimli virüstür. İshale neden olur. Antibiyotik tedavisinin yanında hastaneye yatış da gerektirebilir.
• Bazı antibiyotikler de bağırsak enfeksiyonuna neden olabilir.

Not: Çocuklarda bağırsak enfeksiyonu harici farklı sorunlardan dolayı da ishal görülebilir: inek sütü alerjisi, laktoz intoleransı, metobotik bozukluklar, stres.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Bağırsak enfeksiyonunda mutlaka ishal görülür. İshalin sıklığına göre bir çocuk hekimine başvurmalısınız. Çünkü ishal, bağırsak enfeksiyonundan kaynaklanıyorsa 5 yaş altı tüm çocuklarda tehlikeli olabilir. Bu yüzden zaman kaybetmeden hekime başvurmak gerekir.

Gün içindeki ishal sayısı dördü geçtiyse, kusma ya da ateş varsa ve çocuğunuz halsiz görünüyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Çocuklarda Bağırsak Enfeksiyonu Tedavisi

• İshal günde dört defadan az, idrar miktarı ve ateş de her zamanki gibi seyrediyorsa basit bir bağırsak enfeksiyonu söz konusudur. Yağlı ve hazmı zor gıdalardan uzak durulmalıdır. Muz ve haşlanmış patates gibi sindirimi kolay gıdalar tüketilmelidir. Yağsız çorba, pirinç suyu, seyreltilmiş sütle hazırlanan muhallebi ve elma suyu gibi sıvılar ile susuzluğu önleyebilir ve çocuğun kalori ihtiyacını karşılayabilirsiniz.
• İshal sayısı ona kadar çıktıysa, kusma, halsizlik, idrarda azalma ve renginde koyulaşma varsa zaman kaybetmeden hekime başvurulmalıdır. Bunlarla birlikte kilo kaybı ve soluk alıp vermede de problem gözlenebilir. Hastanede çocuğunuza sıvı desteği (serum) verilecektir.
• Günlük ishal sayısı onu geçebilir. Bu durumda üstteki belirtilerin yanı sıra hızlı kalp atımı ve belirgin kilo kaybı görülür. Zaman kaybetmeden en yakın hastaneye başvurulmalıdır. Çocuğa sıvı desteği verilecektir. Çocuğun yaşına ve genel durumuna göre bir iki gece hastanede yatış gerekebilir.
• İshal 7 günden uzun sürdüyse veya kan varsa çocuk hekimi dışkı kültürü isteyebilir. Gerekirse antibiyotik başlanabilir.

İshalde ne kadar aralıkla sıvı verilmelidir?

Belirttiğimiz gibi çocukların susuz kalmaması gerekir. Bu yüzden her ishalli dışkıdan sonra;

• 2 yaş altı çocuklara 50-100 ml sıvı (1/2-1 çay bardağı)
• 2 yaş üstü çocuklara 100-200 ml sıvı (1/2-1 su bardağı)
• Daha büyük çocuklara ise ihtiyacı kadar sıvı desteği verilmelidir.